Na czym polega dyrektywa DAC7?
Zanim przejdziemy do szczegółowego omówienia, czym jest dyrektywa DAC7, musimy wyjaśnić kilka terminów.
Chronologia dokumentów
W lutym 2011 roku pojawiła się Dyrektywa Rady 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania. Nadrzędnym celem dyrektywy było ustalenie zasad współpracy pomiędzy państwami członkowskimi UE w kontekście postępującej globalizacji. W ramach dokumentu określono, w jaki sposób członkowie administracji podatkowych państw Unii Europejskiej będą wymieniać się informacjami w celu prawidłowego opodatkowania podmiotów działających na terenie Wspólnoty.
W marcu 2021 roku ukazała się Dyrektywa Rady UE 2021/514 zmieniająca dyrektywę 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania. To właśnie ten dokument nazywamy Dyrektywą DAC7.
W kwietniu 2024 roku Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten ma na celu zmianę polskiego prawa w taki sposób, by realizowało ono także unijne przepisy zawarte w dyrektywie DAC7.
Cele Dyrektywy DAC7
Nadrzędnym celem unijnego dokumentu (a także krajowych przepisów, wdrażających zapisy dyrektywy) jest wypracowanie wspólnych zasad, dzięki którym znacząco zwiększy się skuteczność wykrywania i przeciwdziałania oszustwom podatkowym. Środkiem do tego celu ma być wspólna sprawozdawczość finansowa. W jej ramach operatorzy platform cyfrowych będą zobligowani między innymi do raportowania dochodów uzyskiwanych dzięki rzeczonym platformom. Docelowo obowiązek ten ma dotyczyć wszystkich krajów członkowskich Unii Europejskiej.
Kim są operatorzy platform cyfrowych?
DAC7 zakłada wprowadzenie kilku nowych obowiązków dla operatorów platform cyfrowych. Pod tym terminem kryją się wszelkiego rodzaju platformy, udostępniające sprzedawcom możliwość:
- realizowania transakcji sprzedaży towarów,
- świadczenia usług,
- udostępniania środków transportu,
- udostępniania nieruchomości lub udziałów w nieruchomościach.
Platformą cyfrową są więc wszelkiego rodzaju marketplace’e, takie jak Allegro.pl, OLX, Vinted czy Otomoto.
Nowe obowiązki sprawozdawcze wynikające z dyrektywy DAC7
Zgodnie z przepisami, operatorzy będą musieli przekazywać Krajowej Administracji Skarbowej zestawy informacji dotyczące sprzedawców, korzystających z ich platform cyfrowych i przeprowadzających transakcje za ich pośrednictwem. Dane te należy przekazywać w formie elektronicznej, poprzez formularz zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej.
Ważne!
Choć wszyscy znamy paremię lex retro non agit (prawo nie działa wstecz) lub lex prospicit non respicit (prawo patrzy naprzód, nie wstecz), przepisy dotyczące dyrektywy DAC7 są jednym z wyjątków, w których nowe zasady prawne wymagają sięgnięcia wstecz. Raportowanie będzie bowiem obejmować nie tylko cały rok 2024, ale także 2023.
Dlaczego DAC7 zadziała wstecz?
Odpowiedź na to pytanie jest dość prosta – państwa członkowskie Unii Europejskiej zobowiązały się do zaimplementowania przepisów wynikających z dyrektywy DAC7 do końca roku 2022. Termin ten został wyznaczony po to, by można było zastosować nowe zasady już w styczniu 2023 roku.
W ostatnich latach opracowano kilka projektów ustaw, które miały wdrożyć nowe przepisy, jednak żaden z nich nie został uchwalony. Sprowokowało to reakcję Komisji Europejskiej, która kilkukrotnie wezwała Polskę do natychmiastowego wdrożenia dyrektywy DAC7. Obecnie (stan na 28 maja 2024 roku) Ministerstwo Finansów przedstawiło projekt, który został uchwalony większością głosów i wszystko wskazuje na to, że termin wejścia w życie przepisów – 1 lipca 2024 r. – nie jest zagrożony.
Jakie dane ma obowiązek przekazać operator?
Szczególnie istotne dla sprzedających na platformach cyfrowych jest to, jakimi konkretnie informacjami będą musieli się dzielić. Na liście znajdują się:
- imię i nazwisko,
- adres,
- data urodzenia,
- nazwa firmy,
- numer NIP,
- numer VAT,
- numer rachunku bankowego,
- wysokość uzyskanego wynagrodzenia,
- kwoty odprowadzonych podatków.
To jednak nie wszystko. W zależności od tego, co dokładnie sprzedaje lub jakie usługi świadczy sprzedający, może się okazać, że konieczne będzie udostępnienie szerszego zakresu informacji. W przypadku sprzedaży samochodów mogą to być dodatkowe dane dotyczące ubezpieczenia pojazdu. Udostępniający nieruchomości (na przykład na wynajem krótkoterminowy) będą z kolei musieli dzielić się danymi dotyczącymi liczby dni, w których nieruchomość była udostępniana osobom trzecim.
Każdy operator platformy cyfrowej musi także brać pod uwagę obowiązujące przepisy związane z GDPR (RODO) – zadbać o należytą staranność, wdrażać procedury zabezpieczenia i przetwarzania danych osobowych itp.
Terminy w projekcie ustawy
Nowe przepisy mają zacząć obowiązywać już od 1 lipca 2024 roku. Biorąc pod uwagę fakt, że – jak już wspomnieliśmy – w tym przypadku prawo zadziała wstecz, operatorzy muszą zweryfikować, czy w okresie od 1 stycznia 2023 r. do 30 czerwca 2024 spełniali kryteria, dzięki którym można było uznać ich za raportujących operatorów platform. Jeżeli tak, obowiązują ich dwa dodatkowe terminy:
- do 31 grudnia 2024 r. podmioty te powinny zadbać o dochowanie procedur należytej staranności wobec sprzedawców, którzy we wspomnianym okresie byli zarejestrowani jako użytkownicy platformy,
- do 31 stycznia 2025 r. podmioty te muszą dokonać wszystkich przewidzianych procedur sprawozdawczych.
Jakich podmiotów nie obejmie obowiązek raportowania?
Ustawodawca przewidział także pewne odstępstwo od reguły – dotyczy ono sprzedawców, którzy w roku kalendarzowym zrealizowali mniej niż 30 transakcji, a ich wynagrodzenie z tytułu sprzedaży towarów lub usług nie przekroczyło równowartości 2 000 euro. Mowa więc raczej o sprzedających okazjonalnie. Tacy podatnicy nie będą musieli raportować dochodów do KAS.
Jakie kary grożą za niedopełnienie obowiązków?
Operatorom platform cyfrowych, którzy odpowiedzialni są za pozyskanie informacji i przekazanie ich dyrektorowi Krajowej Administracji Skarbowej, za niedopełnienie obowiązków grożą konkretne kary.
Obecny projekt przepisów przewiduje możliwość ukarania grzywną w wysokości od 100 000 do 5 000 000 złotych. Co więcej, w niektórych przypadkach nowe zasady dopuszczają możliwość nałożenia kary w postaci wykreślenia podmiotu z rejestru VAT.
Czy Dyrektywa DAC7 wywrze bezpośredni wpływ na sprzedawców?
W chwili obecnej sytuacja nie wskazuje na to, by wraz z unijnym dokumentem poszerzył się zakres obowiązków samych sprzedawców. Niewykluczone jednak, że w przyszłości sami operatorzy – by móc skutecznie pozyskiwać wszystkie potrzebne dane od użytkowników swoich platform – wprowadzą pewne zmiany, na przykład w regulaminach.
